BONSAI

Năm 1994, mình rớt chuyển giai đoạn, nằm nhà chỉ để học mỗi một môn hoá phân tích trả nợ. Chán quá mình đi học chơi lan và chơi bonsai. Thầy dạy là thầy Nguyễn Thiện Tịch. Trong quá trình học, thầy mời các nghệ nhân, danh nhân ở Saigon bấy giờ tới thao tác, giới thiệu tác phẩm, nói chuyện các thế, cách chơi rất thú vị. Nhưng khi bắt đầu học sang phần kỹ thuật, nghe các nghệ nhân trình bày các thao tác ép cây to vào chậu nhỏ, mình thấy ghê sợ cái thú vui Bonsai này! Chỉ để có một góc thiên nhiên trong nhà, người ta không từ việc cắt cành, cắt rễ, uốn cành, cắt đọt, bón thúc cây cối. Mình bỗng nghĩ, làm thế khác gì tra tấn, hành hạ cây cối? Thà trồng lúa và cắt cho chết để ăn, đó là việc phải làm, vì sự sống của bản thân. Còn chỉ vì mua vui mà hành hạ một sinh vật khác, như thế là ác quá. Mình nói chuyện đó với một trụ trì học cùng, ông thần người, về Long thành đem hết bonsai quí trồng ra đất. Từ đó mình không bao giờ chơi Bonsai, trừ có việc mua mai bonsai vì nhà chật quá không rước nổi mai gốc, nhưng xong mùa thì đánh ra đất hay ra chậu to. Mình bắt đầu chuyển chú ý sang làm vườn ở phương tây, và thấy họ có sự nhân văn trong cả triết lý làm vườn. Họ chỉ sắp đặt cây cối, chứ không ép cây cối theo ý con người. Việc làm vườn, đông tây khác nhau, không chỉ ở kỹ thuật, mà sâu xa hơn, còn là triết lý nhân sinh. Mặt trời mọc ở phương đông thật đấy, nhưng ở địa cầu này, mặt trời trước khi đến phương đông đã đi qua phương tây! Nhiều người cho rằng phương đông nhân văn hơn phương tây, nhưng mình thì cho rằng ngược lại, chỉ từ việc chơi Bonsai!